
Wpisanie dłużnika do rejestru dłużników — co warto wiedzieć?
W polskim porządku prawnym instytucja rejestru dłużników odgrywa istotną rolę, zwłaszcza dla wierzycieli, którzy pragną odzyskać swoje należności. Z drugiej strony, dla dłużników wpisanie do takiego rejestru wiąże się z poważnymi konsekwencjami, szczególnie w kontekście ich wiarygodności finansowej. Dlatego warto wiedzieć, kiedy i na jakich zasadach można trafić do rejestru dłużników.
[czytaj dalej]
Co to jest rejestr dłużników?
Należy zwrócić uwagę na fakt funkcjonowania Krajowego Rejestru Zadłużonych oraz tzw. BIG-ów (Biur Informacji Gospodarczej).
Krajowy Rejestr Zadłużonych, w skrócie KRZ to system teleinformatyczny, stanowiący publiczną bazę danych. Rejestr ten prowadzi przez Minister Sprawiedliwości. Są w nim zawarte informacje o:
- osobach, firmach i organizacjach, które nie mają osobowości prawnej, ale mogą działać na podstawie przepisów prawa. Dotyczy to tych, wobec których prowadzone są lub były postępowania restrukturyzacyjne, upadłościowe lub związane z zakazem prowadzenia działalności gospodarczej;
- osobach, firmach i organizacjach, które nie mają osobowości prawnej, ale mogą działać na podstawie przepisów prawa, a które miały postępowania egzekucyjne sądowe lub administracyjne, zakończone umorzeniem z powodu braku skuteczności;
- osobach, które mają zaległości w płaceniu alimentów lub długów wobec budżetu państwa związanych z wypłatami w razie nieskuteczności egzekucji alimentów, i które nie uregulowały tych świadczeń przez ponad 3 miesiące.
Rejestr dłużników to potoczna nazwa rejestru prowadzonego przez Biura Informacji Gospodarczej (BIG). Są to rejestry, które zbierają dane o dłużnikach zarówno z sektora prywatnego, jak i publicznego — w tym dane osób fizycznych, które nie regulują swoich płatności. Działa on na podstawie ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych. W Polsce funkcjonuje kilka takich biur, m.in.:
- BIG InfoMonitor
- Krajowy Rejestr Długów Biuro Informacji Gospodarczej (KRD)
- ERIF Biuro Informacji Gospodarczej S.A. (ERIF)
- Krajowe Biuro Informacji Gospodarczej (KBIG)
Zgodnie z art. 14 ust. 1 ww. ustawy, wierzyciel może zgłosić dłużnika – konsumenta, do rejestru, jeśli spełnione zostaną łącznie następujące warunki:
- Zobowiązanie powstało na podstawie określonego stosunku prawnego, w szczególności wynikającego z umowy o kredyt konsumencki.
- Łączna kwota zobowiązań dłużnika, będącego konsumentem, wobec wierzyciela wynosi co najmniej 200 zł i są one wymagalne od przynajmniej 30 dni.
- Upłynął co najmniej miesiąc od chwili, gdy wierzyciel wysłał dłużnikowi będącemu konsumentem wezwanie do zapłaty listem poleconym lub doręczył je na wskazany adres do doręczeń. W przypadku braku podania takiego adresu — na adres miejsca zamieszkania lub adres do doręczeń elektronicznych wpisany w bazie adresów elektronicznych. Wezwanie musi zawierać ostrzeżenie o zamiarze przekazania danych do biura, wraz z nazwą firmy oraz adresem jej siedziby.
- Od dnia, w którym zobowiązanie stało się wymagalne, nie upłynęło więcej niż 6 lat. Dla roszczeń stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem sądu, organu właściwego do rozpoznawania spraw tego rodzaju, sądu polubownego albo ugodą zawartą przed sądem lub mediatorem, termin ten liczy się od dnia stwierdzenia roszczenia i również nie może przekraczać 6 lat.
Jak przebiega proces wpisu dłużnika?
Procedura wpisania dłużnika wygląda następująco:
- Wezwanie do zapłaty: Wierzyciel wysyła dłużnikowi wezwanie do zapłaty, w którym musi znajdować się ostrzeżenie o zamiarze umieszczenia informacji o zadłużeniu w rejestrze BIG.
- Oczekiwanie na spłatę: Dłużnik ma 30 dni na uregulowanie należności od momentu doręczenia wezwania.
- Zgłoszenie do rejestru: Po upływie tego terminu, jeśli dług nie został spłacony, wierzyciel może zgłosić dłużnika do rejestru.
Jakie są skutki wpisu do rejestru dłużników?
Umieszczenie danych dłużnika w rejestrze BIG może prowadzić do poważnych konsekwencji, m.in.:
- Utrudnienia w uzyskaniu kredytu bankowego, pożyczki, leasingu czy zakupów na raty.
- Problemy z zawieraniem umów abonamentowych (np. telefon, internet).
- Nadszarpnięcie reputacji firmy, jeśli wpis dotyczy przedsiębiorcy.
Jak usunąć wpis z rejestru dłużników?
Zgodnie z art. 31 ustawy, biuro informacji gospodarczej jest zobowiązane do usunięcia informacji gospodarczych z rejestru:
- na wniosek wierzyciela, nie później niż w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku,
- przed zakończeniem działalności gospodarczej przez biuro informacji gospodarczej,
- przekazanych przez wierzyciela, z którym wygasła lub została rozwiązana umowa o udostępnianie informacji gospodarczych,
- przekazanych przez wierzyciela, który po ich przekazaniu do biura został wykreślony z właściwego rejestru albo ewidencji lub trwale zaprzestał wykonywania działalności gospodarczej,
- dotyczących posłużenia się podrobionym lub cudzym dokumentem - po upływie 10 lat, licząc od końca roku, w którym biuro otrzymało te informacje,
- na podstawie uzasadnionej informacji o nieistnieniu zobowiązania,
- na podstawie uzasadnionej informacji o wygaśnięciu zobowiązania,
- po upływie 3 lat od ich ostatniej aktualizacji, nie później niż po upływie 10 lat od dnia ich przekazania przez wierzyciela,
nie później niż po 6 latach od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne, jeśli dłużnikiem jest konsument. W odniesieniu do roszczeń stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem sądu, organu właściwego do rozpoznawania spraw, sądu polubownego lub zawartych ugód, termin ten liczony jest od dnia potwierdzenia roszczenia i nie może przekroczyć 6 lat.