W przypadku gdy rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia narusza przepisy o rozwiązaniu umowy o pracę w tym trybie, pracownik ma możliwość alternatywnego wyboru roszczenia. Może domagać się orzeczenia o przywróceniu do pracy na poprzednich warunkach. Jeśli jednak pracownik nie jest zainteresowany dalszym zatrudnieniem u danego pracodawcy, może dochodzić zasądzenia odszkodowania.
W przypadku umów o pracę na czas nieokreślony i na okres próbny wysokość tego odszkodowania odpowiada wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. Natomiast w przypadku umów o pracę na czas określony wysokość odszkodowania odpowiada wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać, jednak nie więcej niż za okres wypowiedzenia.
Odszkodowanie z tytułu wadliwego rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia nie jest powiązane z rzeczywistą szkodą i przysługuje niezależnie od jej wystąpienia. Ustanowione w Kodeksie pracy odszkodowanie stanowi swoiste minimum, które nie eliminuje możliwości późniejszego wystąpienia z dalej idącymi roszczeniami odszkodowawczymi, ale już na drodze postępowanie cywilnego, w oparciu o przepisu Kodeksu cywilnego. Podstawą prawną uzupełniającej odpowiedzialności pracodawcy w razie rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia są przepisy Kodeksu cywilnego o odpowiedzialności deliktowej. Pracownik jest obowiązany wykazać wszystkie przesłanki odpowiedzialności pracodawcy wynikające z art. 415 Kodeksy Cywilnego (szkoda, czyn bezprawny, związek przyczynowy pomiędzy szkodą a czynem). Szkodą, co do zasady, jest utrata zarobku, który pracownik uzyskałby, gdyby umowa o pracę nie została rozwiązana.
W przypadku umów o pracę zawartych na czas określony żądanie przywrócenia do pracy na poprzednich warunkach ulega ograniczeniu, gdy w chwili orzekania przez sąd upłynął już termin, do którego umowa miała trwać lub gdy przywrócenie do pracy byłoby niewskazane ze względu na krótki okres, jaki pozostał do upływu tego terminu. W takiej sytuacji pracownikowi przysługuje wyłącznie odszkodowanie, w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za okres wypowiedzenia.
Wyłącznie odszkodowanie przysługuje pracownikowi także w sytuacji gdy po niewadliwym wypowiedzeniu umowy o pracę w trakcie okresu wypowiedzenia następuje wadliwe rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracodawcę.