W poprzednim wpisie opisaliśmy kwestie związane z uznaniem ojcostwa, ale nie wyczerpuje to wszystkich kwestii związanych z określeniem ojcostwa dziecka. Ustawodawca w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym (dalej: Kro) uregulował jeszcze jeden wariant, a mianowicie ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa. Dotyczy to przypadków, gdy mężczyzna dobrowolnie złożył oświadczenie o uznaniu dziecka jako swoje, będąc w danym momencie przekonany, że jest on biologicznym ojcem tego dziecka. Oczywiście związane jest to z sytuacją rodziców dziecka niepozostających w związku małżeńskim (w przypadku małżeństwa obowiązuje domniemanie, że ojcem dziecka jest mąż jego matki). Jeśli po dokonaniu uznania ojcostwa, mężczyzna wpisany w akcie urodzenia dziecka jako jego ojciec dowie się, że dziecko od niego nie pochodzi i będzie w związku z tym chciał doprowadzić do dokonania zmian w akcie urodzenia dziecka, to musi wystąpić na drogę postępowania sądowego z powództwem o ustalenie bezskuteczności uznania. Bardzo ważne jest to, że ustawodawca przewidział stosunkowo krótki termin do złożenia takiego pozwu w sądzie. Jest to tylko rok liczony od dnia, w którym mężczyzna dowiedział się, że dziecko od niego nie pochodzi. W przypadku, gdy oświadczenie o uznaniu dziecka zostało złożone przed jego urodzeniem bieg wskazanego powyżej terminu nie może rozpocząć się przed narodzinami dziecka.
Procedurę związaną z ustaleniem bezskuteczności uznania ojcostwa należy stosować odpowiednio do sytuacji matki dziecka, która potwierdziła ojcostwo. W przepisach znajdują się regulacje ograniczające działania w zakresie ustalenia bezskuteczności uznania ojcostwa, a mianowicie należy zwrócić uwagę na to, że po osiągnięciu przez dziecko pełnoletności powództwo o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa nie może być wytoczone ani przez matkę dziecka, ani przez mężczyznę, który uznał ojcostwo.
Powództwo, które jest opisywane w niniejszym wpisie może wytoczyć również dziecko. Prawo do dochodzenia ustalenia bezskuteczności uznania ojcostwa przysługuje w przypadku, gdy mężczyzna uznający ojcostwo nie będzie faktycznie ojcem dziecka. Dziecko może wystąpić do sądu po osiągnięciu pełnoletności w ciągu roku od dnia, w którym dowiedziało się, że nie pochodzi od mężczyzny, który uznał ojcostwo. Jeżeli dziecko dowiedziało się o tej okoliczności przed dniem osiągnięcia pełnoletności, termin do wytoczenia powództwa biegnie od dnia osiągnięcia pełnoletności.
W tym miejscu uporządkujemy informacje odnośnie tego kto w sprawie o ustalenie bezskuteczności uznania dziecka może pozywać, a kto może być pozwanym:
Na koniec należy jeszcze wskazać, iż ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa nie jest dopuszczalne po śmierci dziecka, chyba że dziecko zmarło po wszczęciu postępowania. W razie śmierci dziecka, które wytoczyło powództwo, ustalenia bezskuteczności uznania ojcostwa mogą dochodzić jego zstępni.